Περιβαλλοντική Παρακολούθηση

Το σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης περιλαμβάνει μετρήσεις αμιάντου (δειγματοληψίες και εργαστηριακές αναλύσεις) στην ατμόσφαιρα, στους υδατικούς πόρους και στο έδαφος στο Χώρο Εργασιών, στην Άμεση περιοχή του έργου (περιοχή των ΜΑΒΕ) καθώς επίσης και στην Ευρύτερη περιοχή (κοντινοί οικισμοί και χωριά).

Οι μετρήσεις αμιάντου εκτελέστηκαν από εργαστήριο διαπιστευμένο κατά ΕΛΟΤ EN ISO/IEC 17025:2005 για δειγματοληψίες και αναλύσεις αμιάντου σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από την Ελληνική Νομοθεσία (ΥΑ 21017/84/2009), εξασφαλίζοντας έτσι τη μέγιστη δυνατή αξιοπιστία των αποτελεσμάτων.

Η περιβαλλοντική κατάσταση κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου τόσο στην Άμεση όσο και στην Ευρύτερη περιοχή των ΜΑΒΕ, όσον αφορά στις εργασίες αποκατάστασης, κρίνεται άκρως ικανοποιητική βάσει των προδιαγραφών της ισχύουσας Νομοθεσίας και του έργου και δεν διαπιστώθηκε, από τα στοιχεία που συλλέχθηκαν, κίνδυνος για τη δημόσια υγεία.

Γενικότερα, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις αιωρούμενων ινών αμιάντου στην περιοχή του έργου (ΜΑΒΕ) καταγράφηκαν κατά τους θερινούς μήνες (απουσία βροχοπτώσεων και ξηρασία) χωρίς όμως να  παρατηρηθεί κάποια υπέρβαση της οριακής τιμής έκθεσης των εργαζομένων (Οριακή τιμή έκθεσης εργαζομένων: 0.1 ίνες/cm³ TWA  ΠΔ 212/2006), ενώ κατά τους χειμερινούς μήνες (παρατεταμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις) η πλειοψηφία των τιμών συγκέντρωσης αιωρούμενων ινών αμιάντου που καταγράφηκαν ήταν χαμηλότερη του ορίου καθαρότητας που θέτει η σχετική νομοθεσία (Όριο καθαρότητας αέρα χώρου από ίνες αμιάντου: 0.010 ίνες/cm³ ΠΔ 212/2006). Σημειώνεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια παρακολούθησης του έργου, στην Ευρύτερη περιοχή (κοντινοί οικισμοί και χωριά) δεν είχαν ανιχνευθεί ίνες αμιάντου τόσο στην ατμόσφαιρα όσο και στους υδατικούς πόρους.

Μετρήσεις ινών αμιάντου στην ατμόσφαιρα

Οι δειγματοληψίες και εργαστηριακές αναλύσεις για τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης ινών αμιάντου στον αέρα πραγματοποιούνται σύμφωνα με τη σχετική μέθοδο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (Determination of airborne fibre number concentrations: a recommended method, by phase-contrast optical microscopy (membrane filter method), World Health Organization, Geneva 1997), μέθοδος η οποία προβλέπεται στην σχετική Ελληνική Νομοθεσία (ΠΔ 212/2006).

Οι δειγματοληψίες και εργαστηριακές αναλύσεις ινών αμιάντου στον αέρα πραγματοποιούνται σε τρία χωρικά επίπεδα: Στο Χώρο Εργασιών και στην Άμεση περιοχή του έργου, καθώς επίσης και στην Ευρύτερη περιοχή.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα των μετρήσεων αέρα (Μέσοι Όροι και Μέγιστες Τιμές).

	Αποτελέσματα Μετρήσεων Αέρα
	Μέσος Όρος τιμών		Μέγιστη τιμή
Χώρος Εργασιών	< 0.010 ίνες/cm³		0.021 ίνες/cm³
Άμεση Περιοχή	< 0.010 ίνες/cm³		< 0.010 ίνες/cm³
Ευρύτερη Περιοχή	< 0.010 ίνες/cm³		< 0.010 ίνες/cm³

Χώρος εργασιών: Περιλαμβάνονται δειγματοληψίες και αναλύσεις ατομικών ή/και στατικών δειγμάτων αέρα από τον χώρο εργασιών κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου.



Δειγματοληψία αέρα σε εργαζόμενο



Δειγματοληψία αέρα στις Αποθέσεις (Βαθμίδα Cb)



Δειγματοληψία αέρα στις Αποθέσεις (Βαθμίδα Ce)



Δειγματοληψία αέρα στις Αποθέσεις (Βαθμίδα Ce)



Άμεση περιοχή Έργου:  

Περιλαμβάνονται δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων αέρα από την άμεση περιοχή του έργου (Μεταλλείο, Αποθέσεις, Εργοστάσιο).
Οι κύριες θέσεις δειγματοληψίας είναι οι εξής:
1. Χώρος απόθεσης τελμάτων
2. Χώρος μεταλλείου
3. Χώρος εργοστασίου εμπλουτισμού
4. Μονή Ζιδανίου
5. Πιλοτικό εργοστάσιο
6. Οικισμός
7. Εργοτάξιο
Σημειώνεται ότι οι ακριβείς θέσεις μετρήσεων στην περιοχή επιλέγονται κάθε φορά ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες (κατεύθυνση ανέμου) και την περιοχή όπου εκτελούνται εργασίες αποκατάστασης.




Δειγματοληψία αέρα στο Μεταλλείο



Δειγματοληψία αέρα στον περιβάλλων χώρο του Εργοστασίου Επεξεργασίας



Δειγματοληψία αέρα στο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αμιάντου (ΧΥΤΑΜ)



Δειγματοληψία αέρα στη Μονή Ζιδανίου




Ευρύτερη περιοχή Έργου: 

Περιλαμβάνονται δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων αέρα από κοντινούς οικισμούς και χωριά.
Οι κύριες θέσεις δειγματοληψίας είναι οι εξής:
1. Μικρόβαλτο
2. Τρανόβαλτο
3. Ρύμνιο
4. Αιανή
5. Φρούριο
6. Σέρβια
7. Κοζάνη
8. Νεράιδα
9. Λευκοπηγή



Δειγματοληψία αέρα στην Κοζάνη



Δειγματοληψία αέρα στο Φρούριο



Δειγματοληψία αέρα στο Μικρόβαλτο



Δειγματοληψία αέρα στη Νεράιδα



Δειγματοληψία αέρα στο Τρανόβαλτο



Δειγματοληψία αέρα στο Μικρόβαλτο



Δειγματοληψία αέρα στον Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής



Δειγματοληψία αέρα στο Μονή Ιλαρίωνα – Φράγμα ΔΕΗ

Μετρήσεις ινών αμιάντου στους υδατικούς πόρους

Οι εργαστηριακές αναλύσεις για τον προσδιορισμό ινών αμιάντου στο νερό πραγματοποιούνται με μεθόδους ηλεκτρονικής μικροσκοπίας (Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο Σάρωσης (SEM) εξοπλισμένο με EDX).

Οι δειγματοληψίες και εργαστηριακές αναλύσεις ινών αμιάντου στους υδατικούς πόρους πραγματοποιούνται στην Άμεση περιοχή του έργου, σε επιφανειακά (λιμνάζοντα) νερά των περιοχών που έχουν αποκατασταθεί, καθώς επίσης και στους κύριους υδατικούς πόρους της Ευρύτερης περιοχής ώστε να αποτιμηθούν οι μεταβολές και η ενδεχόμενη ρύπανση από ίνες αμιάντου.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα των μετρήσεων στους υδατικούς πόρους (Μέσοι Όροι και Μέγιστες Τιμές).

	Αποτελέσματα Μετρήσεων Νερού
	Μέσος Όρος τιμών		Μέγιστη τιμή
Λίμνη Μεταλλείου	350 εκ. ίνες/ λίτρο		610 εκ. ίνες/ λίτρο
Επιφανειακά - λιμνάζοντα νερά στα ΜΑΒΕ	70 εκ. ίνες/ λίτρο		200 εκ. ίνες/ λίτρο
Υδατικοί πόροι Ευρύτερης Περιοχής	< 10.000 ίνες/ λίτρο		< 10.000 ίνες/ λίτρο

Άμεση περιοχή Έργου:
Περιλαμβάνονται δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων νερού από την άμεση περιοχή του έργου ώστε να αποτιμηθούν οι συγκεντρώσεις ινών αμιάντου στους υδατικούς πόρους κατά τη διάρκεια εκτέλεση του έργου.

Οι κύριες θέσεις δειγματοληψίας είναι οι εξής:
1. Ρέμα στα πρανή των αποθέσεων
2. Επιφανειακά (λιμνάζοντα) νερά στην περιοχή του χώρου εργασιών
3. Επιφανειακά (λιμνάζοντα) νερά στο μεταλλείο
4. Επιφανειακά (λιμνάζοντα) νερά στο εργοστάσιο εμπλουτισμού
5. Επιφανειακά (λιμνάζοντα) νερά στο κύριο οδικό δίκτυο
6. Λίμνη Μεταλλείου
7. Βρύση Μονής Ζιζανίου
8. Βρύση Εργοταξίου




Δειγματοληψία νερού στη Λίμνη του Μεταλλείου



Δειγματοληψία νερού στο ρέμα στα πρανή των χώρων απόθεσης



Δειγματοληψία νερού σε επιφανειακά – λιμνάζοντα νερά στον περιβάλλων χώρο του Εργοστασίου Επεξεργασίας



Δειγματοληψία νερού στη βρύση της Μονής Ζιδανίου



Ευρύτερη περιοχή Έργου:
Περιλαμβάνονται δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων νερού από τους κύριους υδατικούς πόρους της ευρύτερης περιοχής ώστε να αποτιμηθούν οι μεταβολές και η ενδεχόμενη ρύπανση από ίνες αμιάντου.

Οι κύριες θέσεις δειγματοληψίας είναι οι εξής:
1. Τεχνητή λίμνη Πολυφύτου, γέφυρα Ρύμνιου
2. Γέφυρα Σερβίων, λίμνη Πολυφύτου
3. Νότια πηγή Μικροβάλτου
4. Πηγή γέφυρας Μικροβάλτου
5. Πηγή Λαζαράδων
6. Πηγή Τρανοβάλτου
7. Ποταμός Αλιάκμονας , Μονή Αγίου Ιλαρίωνα Φράγμα ΔΕΗ
8. Πηγή Μονής Αγίου Ιλαρίωνα Φράγμα ΔΕΗ



Άποψη της Τεχνητής λίμνης Πολυφύτου (στο βάθος διακρίνονται τα ΜΑΒΕ)



Δειγματοληψία νερού στην Πηγή Τρανοβάλτου



Δειγματοληψία νερού στην Νότια Πηγή Μικροβάλτου



Δειγματοληψία νερού στην Τεχνητή λίμνη Πολυφύτου - γέφυρα Ρύμνιου

Μετρήσεις εδαφών/μεταλλευτικών απορριμμάτων

Οι δειγματοληψίες και αναλύσεις υλικών - εδαφών/μεταλλευτικών απορριμμάτων για τον προσδιορισμό παρουσίας ινών αμιάντου πραγματοποιούνται σύμφωνα με τη μέθοδο HSG248 Asbestos: The analysts’ guide for sampling, analysis and clearance procedures, Health and Safety Executive, UK, 2010 με οπτική μικροσκοπία πολωμένου φωτός (PLM).

Κατά την πρόοδο των εργασιών αποκατάστασης γίνονται δειγματοληψίες και αναλύσεις εδαφών και μεταλλευτικών απορριμμάτων σε χαρακτηριστικές θέσεις με σκοπό τον έλεγχο της επαρκείας και αποτελεσματικότητας των μέτρων καταστολής των ινών αμιάντου.



Δειγματοληψία εδάφους στο Μεταλλείο