Επιπτώσεις στην υγεία
Ο αμίαντος είναι επικίνδυνος όταν διασκορπίζεται στον αέρα με τη μορφή πολύ μικρών ινών, αόρατων στο γυμνό μάτι. Η εισπνοή αυτών των ινών αμιάντου μπορεί να προκαλέσει μία από τις ακόλουθες τρεις νόσους:
• Αμιάντωση, ουλή του πνευμονικού ιστού
• Καρκίνο του πνεύμονα
• Μεσοθηλίωμα, καρκίνο του υπεζωκότος (του λείου υμένα που επενδύει τον πνεύμονα) ή του περιτοναίου (του λείου, διπλού υμένα που επενδύει το εσωτερικό της κοιλιακής κοιλότητας).
Η αμιάντωση προκαλεί σοβαρή δύσπνοια και μπορεί να αποτελέσει δευτερεύουσα αιτία θανάτου. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι θανατηφόρος στο 95% των περιπτώσεων. Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί επίσης να εμφανιστεί ύστερα από την αμιάντωση.
Το μεσοθηλίωμα δεν θεραπεύεται και οδηγεί κατά κανόνα στο θάνατο σε διάστημα 12 έως 18 μηνών ύστερα από τη διάγνωση.
Έχει υποστηριχθεί ότι η έκθεση στον αμίαντο μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του λάρυγγα ή της γαστρεντερικής οδού. Η κατάποση αμιάντου (π.χ. πίνοντας μολυσμένο νερό) έχει θεωρηθεί πιθανή αιτία γαστρεντερικού καρκίνου και τουλάχιστον μία μελέτη έχει καταδείξει αυξημένο κίνδυνο από ασυνήθιστα υψηλές συγκεντρώσεις αμιάντου που εισέρχεται στο σώμα με την κατάποση μολυσμένου νερού. Ωστόσο, οι υποθέσεις αυτές δεν έχουν αποδειχθεί με σαφήνεια από τα στοιχεία των σχετικών μελετών. Η έκθεση στον αμίαντο μπορεί επίσης να προκαλέσει τη δημιουργία υπεζωκοτικών πλακών.
Οι υπεζωκοτικές πλάκες είναι ασυνεχείς ινώδεις ή μερικώς ασβεστοποιημένες, αυξημένης πυκνότητας περιοχές στο τοίχωμα του υπεζωκότα, που μπορούν να εντοπιστούν με ακτινογραφία θώρακα ή με υπολογιστική τομογραφία (CT). Οι υπεζωκοτικές πλάκες δεν γίνονται κακοήθεις και δεν προκαλούν κανονικά διαταραχές στην αναπνευστική λειτουργία.
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΙΑΝΤΟΥ
Βάσει επικινδυνότητας ο αμίαντος ταξινομείται στην κατηγορία 1 ως καρκινογόνο υλικό. Στην Ελλάδα η εμπορία και η χρήση αμιάντου απαγορεύτηκε από 1.1.2005. Η έκθεση σε αμίαντο μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση προβλημάτων υγείας για όσους εκτίθενται στις ίνες του αμιάντου που υπάρχουν στον αέρα και οι οποίες μπορεί να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω του αναπνευστικού συστήματος.
Κατά την διάρκεια των εργασιών αποξήλωσης αμιάντου οι εργοδότες μεριμνούν ώστε κανένας εργαζόμενος να μην εκτίθεται σε ατμόσφαιρα με συγκέντρωση ινών αμιάντου μεγαλύτερη της 0,1 ίνες/ cm³ αέρα ως μέση 8ωρη χρονικά σταθμισμένη έκθεση (ΠΔ 212/2006), ενώ το όριο καθαρότητας του αέρα ενός χώρου σε ίνες αμιάντου μετά από τις παραπάνω εργασίες είναι 0,010 ίνες/cm³ (ΠΔ 212/2006).
Τόσο για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων που εκτίθενται σε ίνες αμιάντου, όσο και για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, κατά τις εργασίες αποξήλωσης αμιάντου λαμβάνονται τα απαραίτητα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα και ο απαραίτητος ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός (ΜΑΠ).
Σε ότι αφορά στα νερά, τόσο η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (World Health Organization) όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση (και κατ’ επέκταση και η Ελλάδα) δεν έχουν θεσπίσει κάποιο ανώτατο επιτρεπτό όριο συγκέντρωσης ινών αμιάντου. Ένα τέτοιο όριο έχουν θεσπίσει οι ΗΠΑ, όπου το ανώτατο επιτρεπτό όριο συγκέντρωσης ινών αμιάντου στο πόσιμο νερό (Maximum Contaminant Level) είναι 7 εκατομμύρια ίνες ανά λίτρο νερού (Environmental Protection Agency-USA).
Η πιθανότητα ρύπανσης των νερών από ίνες αμιάντου προέρχεται κατά κύριο λόγο στην έκπλυση αμιαντούχων υλικών και την είσοδο των ινών σε επιφανειακούς υδάτινους αποδέκτες.